بازار سرمایه در حال حاضر وسعت قابل قبولی پیدا کرده و نسبت به گذشته رشد قابل توجهی پیدا کرده است. همیشه آرزو داشتیم مردم بجای اینکه پول خود را در بازار ارز و طلا و یا زمین سرمایه گذاری کنند در بازار سرمایه وارد کنند و یا نقدینگی مردم وارد بازار پول شود چراکه فرض بر این است که بانک تسهیلات به کسب و کارها داده و اشتغال ایجاد میکند. نقدینگی ورودی به بازار سرمایه هم جدا از معاملاتی که بین افراد انجام میشود بخشی از آن به صنعت و نهایتا اشتغال تبدیل میشود. اما اگر این نقدینگی به طلا و سکه تبدیل شود فقط قیمت آن بالا میرود درحالیکه ارزش افزودهای ایجاد نخواهد کرد. لذا همه دولتها تمایل دارند تا نقدینگی را به بازار پول و سرمایه هدایت کنند و مردم از این طریق به موضوع پس انداز شخصی بپردازند.
✏️ما خوشحال هستیم که بازار سرمایه با تلاشها و اقدامات و شانسهایی که ایجاده شده، وسعت قابل ملاحظهای در این سالها پیدا کرده است.
خوشبختانه محدودیتهای بازار ارز و بازده کم این بازار در سالهای اخیر بخصوص با اقدامات رییس کل بانک مرکزی در چند سال اخیر مثبت شد و نقدینگی به بازار سرمایه حرکت کرد. همزمان پول از بازار مسکن و بساز بفروشها هم به بورس منتقل شده است. لذا حجم زیادی نقدینگی بویژه به بازار سهام وارد شد اما متاسفانه درمقابل، سهم به میزان کافی در این بازار وجود نداشت و باعث شد که قیمتها به شدت بالا رود.
✏️اگردر طول دو سال گذشته که شاخص خیلی افزایش داشته ، عرضه تدریجی سهام انجام شده بود میتوانستیم رشد بازار را برای طولانی مدت ادامه بدیم و پیش برویم. به این ترتیب تازه واردان به بازار هم هراس نمیکنند. حرفه ایهای بازار مثل مدیران صندوقها، تامین سرمایهها، صندوقهای بازنشستگی و ... الان باید تلاش کنند که بازار و مردم تازه وارد به آن را حفظ کنند چراکه در پی افزایش ناگهانی، ریزش خواهیم داشت و با خروج این افراد، بازار از بین میرود. حرفه ایها میدانند که بازار اگر تند رفته کمیبرمیگردد و دوباره شروع به رشد میکند ولی تازه واردان نمیدانند و هراس میکنند. این هراس شبیه bank run (بیرون کشیدن پول از بانک بعلت ترس از ورشکستگی و از بین رفتن بانک) اگر این اتفاق برای بازار سرمایه بیفتد بازار دچار مشکل میشود.
✏️کارشناسهای بازار معتقد هستند که بازار تند رفته و بخشی از بازده آینده خود را پیش خور کرده است. فرض کنید بازار ۲ سال اینده خود را پیش خور کرده حالا برای اینکه مردم جدید از بازار خارج نشوند چه کنیم؟ چون عقلای بازار در دو ساله گذشته باید رشد بازار را باعرضه خود کنترل میکردند. در کنار دولت که دیر اقدام به عرضه کرد،خیلی از صندوقها و بنیادها توانایی عرضه را داشتند اما متاسفانه به این معجزه معتقد شدند که قیمتها روزانه ۳٪افزایش خواهد یافت و عرضه نکردند.
✏️در اقتصادی که در سال گذشته رشد منفی ۶ درصدی داشتیم و کرونا نیز آن را تشدید کرده ، واضح است که رشد قیمت سهام حاصل از تورم است. تورم ما ۴۰٪بوده اما رشد بازار سرمایه بیشتر از تورم بوده.
🔹تورم ما در طی دو سال گذشته حدود ۴۰٪بوده اما رشد بازار بیشتر از تورم بوده. اما این شتاب بیشتر بوده. برخی اعتقاد دارند سهام قبلا زیر قیمت بوده است. اما هرگونه تحلیل کنیم ۴-۵ برابر شدن شاخص در طول یک الی دو سال قابل توجیه نیست. واضح است که بازار در حوزههایی تند رفته و باید نرخ رشد کمتری میداشت که رشدش پایدار بماند.
🔹حالا که در این نقطه میخواهیم بازار را حفظ کنیم و پول از بازار خارج نشود، اگر این پول به بازار مسکن و به ویژه ارز برگردد به شدت به نظام قیمت ها صدمه خواهد زد و قیمت کالا و خدمات را برای مردم افزایش خواهد داد.لذا طبیعی است که دولت و دست اندرکاران بازار میخواهند بازار را حفظ کنند. منفی شدن چندروزه بازرا پس از رشد زیاد نگرانی ایجاد نمیکند اما اگر تداوم پیدا کند باعث نگرانی خواهد شد. بنابراین سوالی که جلوی کلیه کارشناسان بازار و دست اندرکاران قرار دارد این است؛ چگونه بازار را حفظ کنیم.
👈راهکار اول انتشار اوراق با درآمد ثابت fix income برای جلوگیری از خروج پول از بازار سرمایه است. امکان صدور مجوز برای شرکتها در این حوزه وجود دارد.
مردم عادی باید به سمت صندوقها هدایت شوند و از خرید تک سهم به شکل مستقیم توسط افراد جلوگیری شود. ضروری است صاحبان صندوقها با سلامت با مردم کار کنند و به حفظ بازار علاقه مند باشند.
👈راهکار دوم افزایش تعداد صندوقهای طلا در بازار، البته عدم تطبیق قیمت سکه در این بازار باید در جای خود مرتفع شود. صندوقهای طلا این امکان رو میدهد که افرادی که میخواهند با طلا یا ارز خود را پوشش دهند معادل ریالی اش را داشته باشند لذا جلوگیری از خروج این نقدینگی به بازار ارز و طلا میشود.
👈راهکار Put otpion به این معنا که یک سهامدار پیشنهاد میدهد که در آخر سال حداقل اندازه قیمت امروز بعلاوه سود بانکی حاضرم سهم را بخرم. لذا باعث خواهد شد افرادی که سهام ارزنده خریداری کرده اند نگران ریزیش نشود. همانگونه که یک بانک بد به واسطه سودهای سپرده غیر منطقی باعث صدمه به یک بانک خوب میشود در بازار سهام نیز وقتی نگرانی ایجاد میشود، افراد غیرحرفهای سهام خوب را هم میفروشند.
بازارگردانهای مناسب روی سهام خوب به کار بگیریم که قیمت را در رنج خاصی مطابق با قیمت ذاتی سهم نگه دارند. و ضمنا صندوق تثبیت میتواند متناسب با عرضههای دولت، بخشی از سهام را نگه دارد و به آرامش بازار کمک کند.